عباس صادقی مدیر عامل مرکز مدیریت بهره وری ایران
وضعیت رشد شاخص های بهره وری کشور
بر اساس اندازه گیری های صورت پذیرفته در نهمین جشنواره ملی بهره وری
در قرن حاضر فاکتورهای اقتصادی که منجر به ایجاد ثروت یا تخریب آن شود، برای مدیران سرمایه‌گذاری و مدیران شرکتها، بسیار مهم است. برای مدیران شرکتها،به جز سود که فعالیت کوتاه مدت سازمان رو تضمین می کند ایجاد ثروت و افزایش بهره وری به منظور حفظ و بقای اقتصادی شرکت موضوعی اساسی است.در حال حاضر با توجه به مشکلات موجود در تامین سرمایه و نیز ایجاد فرصت های شغلی، توجه به رویکردهای دیگر توسعه مدنظر برنامه ریزان کلان اقتصاد فرا گرفته که یکی از این رویکردها، توسعه اقتصادی از طریق بهبود ساختارها یعنی افزایش بهرهوری کل عوامل (TFP) است. بر این اساس محاسبه رشد بهرهوری کل عوامل در کشور و همچنین تعیین سهم آن در رشد اقتصادی جهت برنامه ریزی های آتی از اهمیت زیادی برخوردار است. به علاوه، تعیین سهم دو عامل نیروی انسانی و موجودی سرمایه در رشد اقتصادی کشور و مقایسه آن با سهم رشد بهرهوری کل عوامل ضروری است. لذا در جشنواره ملی بهره وری با اندازه گیری شاخص های بهرهوری کل عوامل، بهرهوری نیروی کار و بهرهوری سرمایه به نرخ ثابت (تورم زدایی شده نسبت به سال 83) پایگاه داده ای از 5000 بنگاه اقتصادی شکل گرفته که هر ساله بر اساس این اندازه گیری رقابت و مسابقه ای با موضوع بهره وری در کشور برگزار می گردد.خاطر نشان می شود فعالیت های اجرایی نهمین دوره جشنواره ملی بهره وری را از اول خردادماه سال جاری آغاز و فراخوان ثبت نام در این دوره از جشنواره را برای شرکتها، سازمان ها و انجمن های صنفی ارسال گردید. سامانه ملی اندازه گیری شاخص های بهره وری ایران(www.irpmc.ir) نیز فعالیت مربوط به اندازه گیری شاخص های مالی، اقتصادی و بهره وری بنگاه های اقتصادی از سال 1390 تا 1395 را در ادامه فعالیت های جشنواره اجرا نمود. در دوره نهم جشنواره شاخص های 5000 بنگاه اقتصادی در قالب 35 گروه اقتصادی تورم زدایی و مورد بررسی قرار گرفتند. مجموع ارزش افزوده شرکت های بخش صنعت و معدن که در جشنواره مورد بررسی قرار گرفتند در حدود 60% ارزش افزوده کل بخش صنعت و معدن در کشور می باشد. همچنین مجموع ارزش افزوده شرکت های بخش موسسات مالی و پولی مورد بررسی در جشنواره در حدود 85% کل ارزش افزوده در این بخش می باشد. در این دوره از جشنواره همانند دوره های قبلی هر یک از بنگاه های اقتصادی در 3 بخش با یکدیگر رقابت نمودند، در بخش بهره وری شاخص های بهره وری نیروی کار، بهره وری سرمایه و بهره وری کل عوامل، در بخش سودآوری شاخص های فروش سرانه و درصد حاشیه سود خالص و در نهایت به دلیل اهمیت موضوع انرژی در کشور شاخص بهره وری انرژی در بخش ویژه مورد بررسی قرار گرفت. براساس آیین نامه تدوین شده کمیته علمی جشنواره، فهرست نامزدهای پیشنهادی در هر گروه اقتصادی توسط دبیرخانه با توجه به روند رشد پایدار و همچنین مقایسه شاخص های بهره وری بنگاه های اقتصادی با میانگین صنعت های مورد نظراز سال 90 تا 95 تهیه و جهت تایید نهایی در اختیار اعضای کمیته علمی قرار گرفت و با نظر این کمیته نهایتا تعداد 342 بنگاه اقتصادی به عنوان نامزد دریافت لوح تقدیر انتخاب گردیدند. فرایند داوری آنلاین نامزد های دریافت لوح تقدیر نهمین جشنواره ملی بهره وری در گروه های مختلف از دهم دی ماه آغاز و تا ساعت 24 روز 18 دی ماه به طول انجامید که در این فرایند اساتید، کارشناسان و مدیران بخش های مختلف اقتصادی، شرکت های برتر را انتخاب نمودند و در تاریخ 19 دی ماه جلسه کمیته علمی جشنواره به منظور تایید نهایی برنده های هر صنعت در هر بخش در محل اتاق بازرگانی ایران برگزار گردید.
در این دوره، از مجموع 38 گروه اقتصادی مورد بررسی،342 بنگاه اقتصادی به عنوان شرکت های نامزد و از میان آن ها 74 بنگاه به عنوان شرکت های برتر برگزیده شدند. با توجه به تغییر رویه تهیه صورت های مالی حسابرسی شده در گروه بانکداری و عدم ارایه صورت های مالی سال 95 بسیاری از بانک ها ، این گروه در نهمین دوره جشنواره ملی بهره وری با تشخیص کمیته علمی از جرگه رقابت حذف گردید.همچنین در بین 35 گروه مورد بررسی به دلیل زیان ده بودن اکثر شرکت های گروه لوازم خانگی و منسوجات با تصویب کمیته علمی در این گروه ها شرکت برتر در بخش سودآوری معرفی نشد.
